2008 yılı haziran ayından bu yana doğalgazın tüketildiği ilçemiz Biga’da halen konutlarda 19.000 civarında kombi kullanılmaktadır. Temel görevi; ısınma ve sıcak su (şofben) ihtiyacını karşılamak olan kombiler, sahip olduğu özellikleri ile bir konfor cihazı olarak algılanmaktadır. Ekonomik kullanım ömrü, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 15 yıl olarak belirlenen kombiler ile ülkemizde halen doğalgazın sunulduğu 76 il merkezi ve 340 ilçede on milyonu aşkın noktada doğalgaz tüketilmektedir. Kombileri benzerlerinden ayırt eden temel kriterler; dijital kontrol paneli, tam alev modülasyonu, arıza uyarı sistemi, oda ve dış ortam sıcaklığına göre yönlendirilme, yoğuşma, donmaya karşı korunma gibi özelliklerdir. “Aynı apartmandaki daireler arasında bile görülen” doğalgaz faturalarındaki farklılıkların önemli nedeni; kombinin yanı sıra, radyatör (petek) ve tesisat malzemeleri arasındaki model-tip- boyut ve montaj işçiliğini içine alan mühendislik uygulamalarıdır. Kombilerden beklentiler; maksimum emniyet, yüksek verim, daha az gaz tüketimi, düşük gaz atığı, yüksek kapasitede ısınma ve gelişmiş konfordur. Günümüzde 25’i aşkın kombi, 15’inüzerinde petek ve 10’u aşkın boru markasının kullanıldığı doğalgaz kombili sistemden ekonomik ve konforlu yararlanmanın üç temel koşulu vardır. Bunlar: 1.Kombi ve tesisat montajı aşamasında doğru yapılması gerekenler: - Uygun kapasitede yoğuşmalı kombinin tercih edilmesi ve “doğalgaz teknik şartnamesine göre” montajı, - Yüksek verimli petek ve havlupan gibi ısıtıcı elemanların ısıtılacak mahallere uygun boyut ve konumda yerleştirilmesi, - Kombinin oda termostadı ile “oda sıcaklığına göre” yönlendirilmesi veya peteklerin kalorifer tesisatı girişlerinde termostatik vana kullanılması, - Kombiden itibaren kalorifer ve sıcak su hatlarına ait boru ve bağlantı malzemelerinin standartlara uygun olarak belirlenmesi ve montajı (işçilik). 2.Doğalgazın tüketilmesi esnasında doğru yapılması gerekenler: - Kombinin sürekli olarak açıp - kapama yöntemi ile değil düşük sıcaklıkta sürekli çalıştırılması,(Kış aylarında tüketicinin konfor şartlarına bağlı olarak 19-23 °C ortam sıcaklığı) - Gerek can güvenliğinin temini gerekse verimli gaz yakılabilmesi için kombi giriş-çıkışları ile doğalgaz ve kalorifer tesisatlarında izinsiz değişiklik yapılmaması,(Gaz dağıtım şirketinden izin alınmalıdır.),havalandırma menfezinin kesinlikle kapatılmaması, - “Herhangi bir sorun olmasa dahi” yılda bir kez kombi bakımının yetkili servise periyodik olarak yaptırılması, - Ortalama beş yılda bir kez kalorifer hatları ile petekler ve havlupan temizliklerinin yetkili servise veya uzman tesisatçılara yaptırılması. 3. Konutun ısı yalıtımının yapılmış olması. (Elde edilen ısıdan azami miktarda yararlanmak için) Kombiler, belirli gerilime sahip elektrik (220 volt)ile belirli basınçtaki gazı (21 milibar) yakarak belirli basınca sahip suyu (ideal 1,5 bar) ısıtırlar.Kombili sistemin üç ana girdisi olan elektrik, doğalgaz ve şebeke suyunun kombi ve tesisat genelindeki hareketleri en az yılda bir kez kontrol ettirilmelidir. Böylece aşağıda belirtilen temel sorunların yaşanmasına engel olunarak aynı zamanda kombi ve tesisatın sağlıklı, tasarruflu ve uzun ömürlü çalışması sağlanabilir. Bunlar: a. Kombinin sesli, gürültülü çalışması: 1. Havanın içindeki toz gibi kirleticiler, kombi fan motorunun kanatlarına yapışarak fan motorunun balansının bozulmasına ve zamanla kombinin sesli çalışmasına neden olur.Fan motorunun temizlenmesi ile bu sorun giderilir. 2. Kombinin pompasına takılan pislikler,eşanjörlerin(ısı değiştirici)kanatçıkları arasında tıkanmalara neden olarak suyun aşırı ısınma ve soğumasına neden olur. Eşanjörlerde “sinir bozucu” ıslık sesine benzer bir ses meydana getiren bu sorun; eşanjörün kireç çözücü ile temizlenmesi ile önlenir. Temizlikle bu ses giderilemiyorsa,eşanjörün değiştirilmesi gerekmektedir. 3. Kombilerde; ısınmadan dolayı oluşan basıncı dengeleyen, içinde yarı su yarı azot gazı bulunan, genellikle 8 litre kapasiteli genleşme tankı (membran)bulunur. Tankın delinmesi veya sibobunun bozulup hava kaçırması durumunda ses oluşur. Bu nedenle kombinin çalışma koşullarına ve sıklığına bağlı olarak ortalama iki yılda bir genleşme tankı yenilenmelidir. b. Kombi su basıncının (su seviyesinin) düşmesi: Tesisat su basıncı, kombilerin manometrelerinden (su seviye göstergesi) 1,5 bar (manometre üzerinde 1,5 rakamı) olarak ayarlanmalıdır. Tesisat su basıncı 3 barın (bar: suyun tesisat içerisindeki seviyesini gösteren bir basınç birimidir.) üzerine çıktığında ise su; 3 bar emniyet ventilinden kombinin bulunduğu mutfak, balkon gibi yer zeminlerine boşaltılır. 1. Kombi soğuk su giriş ve kalorifer dönüş hattı filtreleri zamanla tıkanarak suyun akışını yavaşlatmaktadır. Filtreler temizlenerek sorun giderilir. 2. Ortalama olarak iki yılda genleşme tankı havası bittiği için kombiler,su eksiltmeye başlar. Hava bittiğinde petekler yakıldığında sıcaklıktan dolayı sistemde basınç artacağından kombi basıncı 3 bara doğru yükselir ve 3 bar emniyet ventilinden su boşaltılır 3.Peteklerde,borularda ve dirsek gibi bağlantı elemanlarında delinmeler-çatlamalar tesisatın su basıncının düşmesine neden olur. Ayrıca rakor bağlantılarının içindeki contalarda yıpranma veya yırtılmalardan dolayı kombide su kaçırması olur. Kombinin içinde oluşan su kaçakları, ilk etapta buharlaşmadan dolayı görülmeyebilir. Fakat zamanla kaçaklar büyür ve damlatmaya başlar. c. Kombi su basıncının yükselmesi: 1. Genleşme tankı içindeki azot gazının bitmesi, membranın yırtılmasına neden olur ki bu durum kış konumunda derecenin yükselerek su basıncının aniden artmasına ve emniyet ventilinden tahliye olmasına neden olmaktadır. Tank havası tamamlanarak sorun çözülür. 2. Eşanjörde kaçak olması, su dolum vanasının arızalı olması gibi durumlarda da su basıncı yükselmektedir. d. Az ısınma- ısınamama gibi sorunlarının yaşanması: Kalorifer tesisat suyunda zamanla yer alan kireç gibi yabancı maddeler nedeniyle su akışı yavaşlar ve az ısınma- ısınamama sorunları başlar. Bazı peteklerin ısınmaması, bazı peteklerin üst kısmının ısınıp alt kısmının ısınmaması ve peteklerden yeterli sıcaklığın elde edilememesi gibi belirtileri olan bu sorunlar; tesisat ve peteklerin kimyasal madde ile temizlenmesi ile giderilir. Petek bakımı olarak ifade edilen bu işlem; özel kimyasal içerikler ile özel petek yıkama cihazları kullanılarak gerçekleştirilir. Kombi bakımının gerekliliği; sadece kombinin çalışmadığı arıza durumlarında veya daha düşük doğalgaz faturası elde etmek için düşünülmemelidir. Can ve mal güvenliğinin korunması, enerji tasarrufunun sağlanması, oluşabilecek olası arızaların önceden tespit edilerek daha yüksek maliyetli arızalara sebebiyet verilmesinin önüne geçilmesi ve kombi ile tesisat ömrünün uzatılması olarak anlaşılmalıdır. Bilinmelidir ki, çalışan bir kombinin arıza yapmayacağını kimse garanti edemez. En önemlisi; arıza olmadan müdahale edilmesidir. Yılda en az bir kez sonbahar aylarında yaptırılacak olan bakım ile aslında yukarıda dört ana başlık altında belirtilen sorunlar önlenebilecektir. Unutulmamalıdır ki; periyodik bakımı düzenli yapılmış kombi ve tesisatlar ile daha az gaz tüketilerek %30’a varan tasarruf yapmak mümkündür. “Enerjiye büyük bedeller ödeyen” halkımız, ekonomik ve konforlu doğalgaz tüketiminin; ısı yalıtımı yapılmış konutlarda; mühendislik çalışması ile belirlenen kombi, radyatör- tesisat malzemelerinin standartlara uygun montajı ve bakımlarının periyodik olarak yapılması ile sağlanabileceği bilinci ile hareket etmelidir.