Doğalgazlı kat kaloriferleri, konutların “bireysel olarak” ısıtılmasında ve sıcak su (şofben) ihtiyacının karşılanmasında kullanılan cihazlardır. LPG ile de çalışan kat kaloriferlerine bu nedenle, ingilizce combined (birleşik) anlamına gelen “kombi” denmektedir.
Ülkemizde ilk olarak 1988 yılında Ankara’da kullanılmış olan kombi cihazının ekonomik kullanım ömrü, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 15 yıl olarak belirlenmiştir.
Çalışma özelliklerine göre, bacalı ve hermetik olmak üzere farklı iki tipte üretilen kombilerin, günümüzde konutlara monte edilenlerin neredeyse tamamı hermetik özelliktedir. Özel baca sistemleri ile yanma için gerekli olan oksijeni atmosferden temin eden ve yaktıkları gazın atıklarını atmosfere veren hermetik kombiler; bu özellikleri ile olası baca sorunlarını ortadan kaldırmıştır.
Duvara monte edilen kombiler, belirli gerilime sahip elektrik ve belirli basınçtaki gazı yakarak belirli basınca sahip suyu ısıtırlar.
Doğalgaz kombili sistemin temel elemanı olan kombilerin kullanımda sağladığı avantajlar şöyle özetlenebilir:
1- Kombi kullanılan konutlarda, sıcak su temini için ayrı bir cihaza (şofben, termosifon) gerek kalmaz.
2- Kullanımı basit ve kolay cihazlardır. Kış aylarında ısınma ve sıcak su amaçlı, yaz aylarında ise sadece sıcak su temin amaçlı kullanılabilen kombilerin bu özelliği; cihaz üzerindeki bir kontrol düğmesine basılarak kolayca sağlanır.
3- Oda ve dış hava sıcaklığına göre çalışma özelliğine sahip cihazlar olan kombiler, “ihtiyaç olmadığı durumlarda” yönlendirilerek yakıt tasarrufuna katkı sağlar. Bu durum, enerji tasarrufunun sağlanmasına katkıda bulunduğu gibi arzu edilen yaşam konforunun iyileştirilmesi açısından da ayrıca önemlidir.
4- Isı enerjisi aynı konut içerisinde üretilip tüketildiğinden, ısı kayıpları merkezi sisteme göre minumum düzeydedir.
Kombili sistemin en önemli dezavantajı ise, ilk yatırım maliyetinin “özellikle çok daireli apartmanlarda” merkezi ısıtma sistemlerine göre yüksek olmasıdır.
“Özellikle son 20 yıl içerisinde”, doğalgazın ülke genelinde yaygınlaştırılması ile tüketiciye pazarlanması ve sunum olanakları son derece gelişmiş olan kombilerden, tüketici beklentileri “daha ekonomik fatura, daha rahat ve sorunsuz kullanım” üzerinde “haklı olarak” sürekli artış göstermiştir. Bu beklentilerde yeni teknolojik araştırmaları tetiklemekte olup neredeyse her yıl kombi modelleri yenilenmektedir.
“Elektronik ateşleme, dijital kontrol paneli, tam alev modülasyonu, arıza uyarı sistemi, oda ve dış ortam sıcaklığına göre yönlendirilme, donmaya karşı koruma, yoğuşma” gibi özellikler, “yenilenen kombi” modellerine katılan en önemli teknik özelliklerdir.
Bu değişimlerin tüketicilere sağladığı kazanımlar ise; daha küçük boyutlu, daha sessiz, daha yüksek verimli, daha düşük yakıt sarfiyatlı, daha güvenilir ve daha büyük kapasiteli kombileri kullanmak olmuştur.
Temel görevi “modern yaşamın temel unsurlarından olan” ısınma ve sıcak su ihtiyacını karşılamak olan kombi; “sahip olduğu özellikleri ile” günümüzde bir “konfor cihazı” olarak algılanmalıdır. Ev ortamında kullanılıyor olması, mobilya ve eşya düzenine estetik olarak uyumunu ön plana çıkarmaktadır. Örneğin, bir çok konutta, mutfak tezgahının devamı gibi düşünülerek monte edilmiştir.
Bir kombiyi benzerlerinden ayırt eden temel özellikler; maksimum emniyet, yüksek verim, daha az yakıt tüketme, düşük emisyon (gaz atığı), yüksek kapasite ve konfor olanaklarıdır.
“Buzdolabı, çamaşır makinesi gibi” konut içerisinde yıllarca iç içe yaşanılacak bir cihaz olan kombinin seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlar şöyle özetlenebilir:
1- Konutun alan - mimari yapı - izolasyon durumu ve ısı kayıpları gibi teknik etkenleri dikkate alınarak; ihtiyaç duyulan ısı miktarı mühendislik çalışması ile hesaplanmalı, belirlenen ihtiyaca uygun kapasite, tip ve modelde kombi tercih edilmelidir.
2- Kombi kullanıcısı dost ve tanıdıkların düşünceleri ile yetinilmemeli, değişik firma yetkilileri veya bayilerinden cihazlar hakkında “tatmin edici” bilgiler alınmalıdır.
3- İlk maliyeti değil, kullandıkça ekonomik olacak, çevre dostu, yakıtta tasarruflu cihaz tercih edilmelidir.
4- Firmaların satış sonrası hizmetleri araştırılmalıdır. Servis ağı geniş, yedek parça sorunu olmayan firmaların ürünleri tercih edilmelidir.
Doğalgaz kombili tesisat; kombi ve mutfak ocağına götürülen doğalgaz hattını ifade etmektedir. Unutulmamalıdır ki; gaz dağıtım şirketlerinin sorumluluğu; doğalgaz tesisatı ve kombi montajının (konum ve bağlantı olarak) uygun olup olmadığı ile sınırlıdır. Verimli ve ekonomik gaz tüketimi ise, kombide üretilen ısının boru tesisatı ile radyatörlere kayıpsız iletimi ve ısının “yalıtımla” korunması ile sağlanabilir. Bu nedenle; kombili sistemden istenilen düzeyde yararlanma da, uygun kombi seçimi tek başına yeterli olmamaktadır.
Doğalgaz kombili bir sistemden ekonomik ve konforlu yararlanmanın 6 temel koşulu vardır. Bunlar;
1- Uygun kapasitede kombi seçimi ve kombinin “doğalgaz teknik şartnamesine göre” montajı,
2- Yüksek verimli ısıtıcı elemanların (radyatör, havlupan) tercihi ve bu elemanların ısıtılacak mahallere uygun olarak yerleştirilmesi,
3- Kalorifer ve su tesisatlarına ait boru malzemesinin uygun boyutlarda belirlenmesi,
4- Kombiden itibaren kalorifer ve sıcak su hatlarına ait boru ve bağlantı malzemesinin standartlara uygun olarak montajı (işçilik),
5- “Herhangi bir sorun olmasa dahi” yılda bir kez kombinin periyodik bakımının yetkili servisine yaptırılması,
6- Konutlarda ısı yalıtımı uygulamasının yapılmasıdır.
Bilindiği gibi, İlçemiz Biga’da 2008 Haziran ayından bu yana doğalgaz kullanılmakta olup, konutlardaki tüketimin neredeyse tamamı kombiler ile sağlanmaktadır. Aynı apartmandaki daireler arasında bile görülen doğalgaz faturalarındaki farklılıkların önemli nedeni; kombi, ısıtıcı eleman ve malzemeler arasındaki model ve özellik farklılıklarıdır. Günümüzde 25’i aşkın kombi, 15’i aşkın radyatör ve 10’u aşkın boru markasının bulunduğu kombili sistem piyasasında; tüketici artık çok daha bilinçli hareket ederek, ürünlerin özelliklerini bilerek seçim yapmak zorundadır.
“Enerjiye büyük bedeller ödeyen” halkımız, ekonomik doğalgaz tüketiminin; ısı yalıtımı yapılmış konutlarda; mühendislik çalışması sonucu belirlenen kombi, ısıtıcı eleman ve malzemelerin standartlara uygun montajı ile sağlanabileceği bilinci ile hareket etmelidir.