Yaklaşık bir yıl önce başlayan, dünya tarihinde bir milyonun üzerinde ölüme sebep olan nadir pandemilerden birini yaşıyoruz. 77 milyonun üzerinde vaka sayısı ve 1,7 milyon ölüm yapan pandemi de aşı son nokta olacak mı diye de bekliyoruz... "Uzat Kolunu Türkiye" sloganı; aşıya en çok yaklaştığımız bu günlerde, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyelerinden (E) Sağlık hukuku Uzmanı Prof. Dr. Ahmet SALTIK tarafından medyada paylaşıldı. (Kaynak; http://ahmetsaltik.net) Halk sağlığı uzmanları, toplumun sağlık düzeyinin gelişmesi için politikalar geliştiren ve çözümler üreten yapı taşlarıdır. Bende bu haftaki köşemde sayın hocamın (benimde fakülteden hocamdır) vurguladığı önemli köşe taşlarını sizlerle paylaşmak istedim. Sayın hocama göre; "Kovid-19; salt tıbbi boyutlarıyla bile olsa, çok ağır faturalı, ürkütücü bir sorunsaldır. Gezegenimiz, Kovid-19 ile gerçekte çok yönlü bir bedel ödemekte; Ekonomik, Kültürel, Sosyal, Moral, Etik.. Sürdürülebilir, katlanılabilir, örneğin HIV/AIDS gibi "birlikte yaşanabilir" bir dert hiç değildir." Genel kural, salgınları AŞI ile söndürüyoruz Ayrıca Sayın Saltık; "Aşılamayı başaramazsak salgınlar birkaç yıl sürebiliyor ve çok can alıyor ya da çekip gitmeden yaşamda yerleşik kalıyor, AIDS gibi. Birlikte yaşamak zorunda kalıyoruz. Yüzlerce bulaşıcı hastalık biliyoruz ama elimizde yalnızca 40 dolayında koruyucu aşı var. Her yıl en az 2,3 milyon ölümü engelleyebiliyoruz aşılarla. Daha yaygın uygulayabilsek, 1,5 milyon ölüm daha önlenebilir." diyor. Sayın hocam; "Umut KORONA AŞISINDA" diyerek devam ediyor... "Çok sevinçliyiz ki; birkaç aşı adayı, son derece zorlu süreçleri tamamlayarak ipi göğüslemek üzeredir. ABD, Almanya, Çin, İngiltere, Rusya (abecesel sıra ile) "tatlı" rekabeti önde götürüyor. Geçmişte en kısa süre 5 yıl olmuştu aşı geliştirmek için, bu kez 1 yıl dolmadan; İnsanlık - uygarlık adına övünç vericidir. Ayrıca aşılar; Helsinki bildirgesinden temelli bir güvence de olup DSÖ tarafından inceliyor. Söz konusu olan insan sağlığı ve aşılar, ilaçlar gibi salt hasta olanlara değil, tersine hastalanmamaları için sağlıklı insanlara, milyarlarca nüfusa uygulanıyor." Bu bağlamda, Aşılar için tanımlanan vazgeçilmez 2 temel özellik GÜVENLİK - ETKİNLİKTİR. Bir insanın adı - soyadı gibidir bu 2 koşul; Aşı "yeterince" etkili - koruyucu olmanın yanı sıra, güvenli de olacaktır. Salgın koşullarında DSÖ, aşı geliştirilmesi için Hızlandırıcı Süreç Koşulları koymuş, ABD - FDA ise, %50 koruyucu bile olsa bir aşıya uygulama ruhsatı - lisansı vereceğini açıklamıştır. AB´de EMA, İngiltere´de MHRA, Türkiye´de İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu bu teknik lisansları vermeye yetkilidir. Ardından, siyasal otorite yetki - sorumluluk düzleminde aşı uygulamasına izin verecektir. Ne var ki; Aşılar, el atınca erişilecek olunca, aşı karşıtları suskunluklarını bozarak harekete geçmişlerdir.
