Hastalıkların şifası, tedavide için kullandığımız ilaçlarımız… Hekimler reçete eder, hastalar eczanelerden temin eder, devletimiz de bedelini öder. Hasta olarak bizler sadece ilaç katkı paylarını öderiz, ne kadar az ise o kadar seviniriz… İşte bu ilaçların fiyatları da, İlaç Fiyat Kararnameleri ile belirlenmekte. Bu kararnamenin amacı aslında ilaca erişimi kolaylaştırmak… İlaç Fiyat Kararnamesi nedir?... İlaç Fiyat Kararnamesi; diğer bir adıyla Beşeri Ürünlerin Fiyatlandırılmasına Dair Tebliğ. Kararname ile Türkiye de orijinal ve jenerik ilaçların fiyatlarının belirlenmesindeki yöntemi açıklayan ve eczacı, depocu kar oranlarını belirleyen önemli bir uygulamadır. İFK’nin 1984 yılında yayınlandığını ve 2004 yılına kadar da çok değişmeden geldi. 1984 kararnamesinde eczacı kar oranı sabit %25 olarak belirlenmişti. 2001 yılında, ithal ilaçlar için %20 yerli ilaçlar için %25 oranında sabit karlılık belirlendi. 14 Şubat 2004 tarihinden itibaren Referans Fiyat Uygulamasına geçildi. Sağlık Bakanlığı tarafından her yıl Avrupa birliği ülkeleri arasında Bakanlıkça belirlenen 5 ülke (Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz ve Yunanistan), ilaç fiyatları için referans ülke olarak değerlendirilmeye başlandı. Ayrıca bu 5 ülkeden, ilacın imalatçı satış fiyatı en ucuz olan iki ülkedeki ürün fiyatları referans alınmaya başlanarak, Avrupa´daki en ucuz ilaç fiyatı Avro kuru üzerinden tespit edildi. Referans fiyat üzerinden de orijinal ürünün %90’ı, jenerik ürünün ise %70’i esas alınarak ucuzunda ucuzu bir fiyat belirlenerek ve üzerine de, depocu ve eczacı karı eklenerek bir ilacın Türkiye’deki satış fiyatı oluşturuldu. Jenerik ürüne uygulanan %70 oranı da, 19.02.2019 tarihi itibariyle de, %60 a kadar da indirildi. Hatta 2021 yılında ilaç fiyatlarına getirilen %20 zam sınırlaması ile birlikte yaklaşık %55 oldu. Uygulama ile ülkemizde bulunan ilaçlara ekonomik rakamlar ile ulaşıldı. Ancak günümüzde artan döviz kurları ile bu kararname eczanelerin kabusu olmaya başladı…. İlaç fiyatları artıkça eczanelerin karlılıkları düşüyor… Son 13 yıldır fiyatı 100tl üzeri olan ilaçların karlılıkları; (1,2 ve 3. kademe) % 25, 100-200tl arasına (4.kademe) % 16 ve 200tl üstü (5.kademe) için ise % 12 olarak uygulandı. Temmuz 2022’de ile bu karlılıklar % 25’den % 28’e, ’dan ’e ve % 12’den ’e çıkarıldı. Biz artış olarak görüyoruz. Gelin görün ki durum hiçte öyle değil… Bu artış ile Eczacılar ise her gün daha zorlu koşullara mahkûm oluyor. Çünkü 2020 yılında ortalama bir eczanenin satışlarının %75’i 1,2 ve 3. kademede, ’i 4. kademede ve ’u ise 5. kademe de olup Karlılıkları ise ortalama % 22,35 idi. Ama bugün 2022 yılında, artan ilaç fiyatları nedeniyle ortalama bir eczanenin satışları; %25’i ilk üç kademe, %45’i 4. kademe ve %30’u 5. kademe oldu. Karlılıkları ise ortalama ,05 civarında…. Eczane karlılıkları % 24 azaldı, eczaneler zora girebilir… İlaca gelen zam, her bir ilacı bir üst gruba kaydırdığı için eczane karlarını düşürüyor.Son İFK düzenlemesi ile eczanelerin karlılığı % 3 arttı gibi gözükse de, işlem hacmine göre karlılık artışları %1,95’lerin altına düşmüş durumda…Birde ortalama ölçekteki bir eczanenin, kamuya ilaç satışlarında uygulamak zorunda indirim oranları var, bu ıskonto oranları ise % 1,60 ila % 2,5 arasında, yani % 2 gibi…İFK ile artırılan eczane karları, eczanelerin kamuya uyguladıkları iskonto oranını bile karşılayamayacak halde…Geriye yıllık % 17,05 karlılık kalıyor. 2020’den bu yana, son iki yılda, eczaneler karlarından % 5,3 kaybetmiş demek. Başka açıdan bakarsanız da ilaç tedarikinin vatandaşa ulaşan en son noktası eczaneler, karlarını kaybettikleri için % 24 daha küçülmüş demek… Bugün bir eczane cirosu ortalama 200-250 bin TL arasında ve Eczacı hariç ortalama 2 kişi çalışmakta olup sadece bu sene asgari ücret artışı %80, elektrik ve doğalgaz artışı 0 ve kira artışları da % 100 üzeri olduğu düşünülürse; ortalama eczane karlılıkları ile işe devam kolay değil… Eczane sahibi, eczacının eline geçimini nasıl sağlayacak Görünen o ki; İlaç Fiyat Kararnamesinden eczanelerin memnuniyeti olmayacak, bu haliyle ayakta kalmaları her gün daha da zorlanacağı için… Sattığı ürünün fiyatı artıyor, stok maliyeti artıyor, Miadı bir yıldan az kalan ürünleri artık depolar bile geri almaktan imtina ediyor, Risk artıyor ama kazandığı ortalama düşüyor. Buradan çıkan sonuç net; ilaç fiyat artışları eczanelerin ekonomik durumlarını zora sokuyor. Yaptıkları işin altında kalmalarına zemin hazırlayacak gibi duruyor. Çözüm İlaç Fiyat Kararnamesinde eczaneler lehine düzenleme yapmak… Yoksa Eczacılar, ilaca zam istemiyor, Ayrıca kur atışları nedeniyle yeni çıkan birçok ilaç üreticisi, ilacına ülkemizde ruhsat almak istemiyor, Birde bulunmayan ilaçlar kapıda bekleyen bir dert iken eczaneler de kapanmaya başlarsa vay halimize…